Холимог систем хохиролтой атал МАН яагаад дэмжив?

Tsahiur news • Улс төр

Холимог систем хохиролтой атал МАН яагаад дэмжив?

2023-03-29 • 1 мин унших

Холимог систем хохиролтой атал МАН яагаад дэмжив?

Ирэх жил болох УИХ-ын ээлжит сонгуулийг эрх зүйн ямар хэлбэрээр явуулах нь үндсэндээ тодорхой болжээ. Одоогоос 11 жилийн өмнө туршсан холимог /пропорцианаль/ тогтолцоо буюу нийт гишүүний талыг нь тойргийн мандатаар, үлдсэнийг нь намын жагсаалтаар сонгодог хувилбарыг эрх баригчид болон улс төрийн намууд дэмжсэн талаар МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн мэдээлсэн. Нэгэнтээ Үндсэн хуульд заасанчлан сонгууль болохоос жилийн өмнө л сонгуулийн хуулийг өөрчлөх боломжтой тул үлдэж буй хоёрхон сарын хугацаанд дээрх хувилбараа батлуулахаар нэн яаравчилж буй нь илэрхий.

Гэлээ ч энэ бүхэн аз уу? Эз үү?

Нийтээрээ хүсэн мөрөөдөж байгаа системийн чанартай өөрчлөлт мөн үү гэдэг бас эргэлзээтэй. Түүх сөхвөл 2012 онд анх ийм холимог системээр сонгууль хийж, 76 гишүүний 48-ыг мандатаар, 28-ыг намын жагсаалтаар сонгоход юу боллоо доо. Тухайн үед нэгэнт олны дэмжлэг авахаасаа өнгөрсөн нэр хүндгүй улс төрчид намын жагсаалтад багтахын төлөө үхэн хатан тэмцэлдэж, хэн илүү мөнгө төлж, хор найруулсан нь шат ахидаг гаж үзэгдэл гаарсан. “Үүдээр өшиглөөд гаргасан улс төрч тооноор орж ирээд хоймор суучихлаа” гэдэг хэлц ч гарсан. Анхны ардчилсан /1992 оны/ сонгуулиас хойш тасралтгүй ааглаж ирсэн МАН /МАХН/ 20 жилийн дараа ийнхүү шинэ эрх зүйн орчинд явуулсан сонгуульд цөөнх болж, “юм үзсэн” билээ. Тухайн сонгуульд намын жагсаалтаар хэн хэн УИХ-д орж ирж байсныг эргэн саная.

АН-аас:

Н.Алтанхуяг
З.Энхболд
Х.Тэмүүжин
Ч.Сайханбилэг
Д.Эрдэнэбат
Ш.Түвдэндорж
Р.Бурмаа
Ц.Баярсайхан
Р.Гончигдорж
М.Батчимэг

МАН-аас:

С.Батболд
У.Хүрэлсүх /Гишүүнээс татгалзаж, оронд нь Д.Сарангэрэл орж ирсэн/
Д.Дэмбэрэл
Ө.Энхтүвшин
Д.Лүндээжанцан
Ц.Нямдорж
Н.Энхболд
Я.Содбаатар
Ж.Энхбаяр

ИЗНН-аас:

С.Оюун
С.Дэмбэрэл

МАХН, МҮАН-ын “Шударга ёс” эвслээс:

Ч.Улаан
Н.Батцэрэг
М.Сономпил
З.Баянсэлэнгэ
О.Баасанхүү
Ц.Цолмон
Ц.Оюунбаатар

Эндээс тун сонирхолтой зүйл ажиглагдана. Хэдийгээр сонгуулийн холимог тогтолцоонд олон давуу тал бий ч “намын жагсаалт” гээчид ердөө л хөгшчүүлээ чихдэг. Мөн тойрог дээр очоод торойгоод гарч ирж чадахааргүй мөлгөр нөхдүүд багтана. Уг нь улс төр гэдэг хамгийн хатуу ширүүн өрсөлдөөний талбар байх учиртай. Гэтэл хамгийн чадваргүй нөхдийг гулсуулдаг ийм тусгай арын хаалга, нуувч бэлддэгээрээ холимог тогтолцоо ихээхэн учир дутагдалтай. Та бүхэн дахиад сайн хар даа. Дээрх жагсаалт бол 11 жилийн өмнөх түүх. Тухайн үедээ хөгшчүүл гэгдэж байсан хүмүүсээс хэд нь өнөөдөр улс төрд амь бөхтэй оршиж байгаа билээ дээ?

МАН-ын хувьд өнөөдөр манлайлж яваа залуус нь мэдээж жагсаалт руу шургаж онигоотохгүйг хичээж, ах нараа аятайхан багтаахыг бодож байгаа. Гэтэл ялсан намын дарга Ерөнхий сайд болдог жишгийн дагуу намын нэр нүүрээ бодож албан тушаалын эрэмбээрээ жагсаалтад орох шаардлага бас хүссэн хүсээгүй үүсдэг. Тэгвэл 38, 38 гэсэн тэгш харьцаагаар нийт горилогчдын тэн хагас нь тойрогт өрсөлдөх шаанс байгаа болов уу? Өчнөөн олон гишүүн нь асуудалд орчихоод өдөр бүр шахам хэрэгт татагдаж өнөөгийн улс төрийн цаг агаар тун муу байгаа шүү дээ.

Зөвхөн энэ мэтээс л харахад МАН-д холимог систем хохиролтой. Харин АН-ын хувьд асуудал багатай. Хэдий өнгөрсөн найман жилийн хугацаанд өөр зуураа хэмлэлдэж, өрөөл бусдад хорлогдож, өчнөөн хямарсан ч өдгөө цаг үеийн таатай хөрс бүрдээд буй. Тэд жагсаалт болон тойргийн хуваарилалт дээр нэг их зовоод байх шаардлагагүй. Тэртэй тэргүй эрх мэдэлгүй удсан нам хэнийгээ хаанаас ч дэвшүүлсэн ялгаагүй. Дээр нь гадаадад байгаа сонгогчдын саналыг авах нь АН-д ашигтай тусдаг.

Өнгөрсөн түүх ч, өнөөгийн нөхцөл байдал ч ийм эгзэгтэй байхад МАН яагаад холимог тогтолцоог дэмжив? Эрх баригч намыг удирдаж буй залуус зөвхөн нам, бүлэглэлийн эрх ашиг бус улсаа бодож, урагш алхах хүсэл байгаа юм биш биз? Харж л байя. Үнэхээр цаг үеэ дагаад МАН ч бас өөрчлөгдөж байгаа юм билүү, хэн мэдлээ.

Нийт сэтгэгдэл (0)

АНХААР! Сэтгэгдэл хэсэгт ёс бус бичвэр оруулахыг хориглоно.

Холимог систем хохиролтой атал МАН яагаад дэмжив?

ЭНЭ МЭДЭЭНД ӨГӨХ ТАНЫ ҮНЭЛГЭЭ?

Нийт сэтгэгдэл (0)

Сэтгэгдэл

Нэр

Ш.Одонсүрэн: Шүүх өсвөр насныханд ял оноохгүйгээр хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ түлхүү хэрэглэж байна

Сүхбаатар дүүргийн засаг дарга Х.Болормаагийн гэр бүлийн орлого 6 дахин нэмэгдэж, 355,6 саяд хүрчээ

ОХУ-ын “Роснефть” нээлттэй хувьцаат нийгэмлэгийн тэтгэлэгт хөтөлбөр зарлагджээ

АНУ-ын ЭСЯ-аас сэрэмжлүүлэг гаргажээ

Шарк О.Тэнүүн: Албадлагаар улс төрд орохоор боллоо, би хүсээгүй шүү!

Баригдаж буй барилгаас унах эрсдэлд орсон 19-22 насны согтуу залуусыг аварчээ

"Гэр бүлээрээ цусаа хандивладаг хүндэт донорууддаа хурим хийж өгнө"

Завхан аймгийн засаг даргаар Г.Өнөрбаярыг томилжээ

Монголбанкны Дата төв байгуулах ажил бүрэн хэрэгжиж дууслаа

Маргааш 20 гаруй худалдааны төв амарна

Дугуй цагаан орчмын тохижилтын ажлыг шалгалаа

УИХ-ын гишүүдийн тоо нэмэгдэж буйтай холбоотойгоор нэг өрөөнд хоёр гишүүн суух зохицуулалт хийх аж

Танилц: Автомашингүй өдрөөр хаагдах замууд

Айсуй сонгуулийн сургаар АН эмэгтэй нэр дэвшигчдээ бүртгэж эхэлжээ

Оршуулгын газрын ойролцоо нярай хүүхдийн цогцос олджээ

Хамтран амьдрагчтайгаа маргалдсан эмэгтэй хоёр давхраас үсэрчээ

ЗХ-ний 256-аар анги байлдагчийнхаа сүйн ёслолыг зохион байгуулж өгчээ

Гишүүдийн тоогоо нэмж, санаа амарсан парламент амарч байна

Х.Ундрам олон төрөлтийн шигшээд өнөөдөр өрсөлдөнө

Хүүхдийн баяраар төөрсөн 335 хүүхдийг олж, ар гэрт нь хүлээлгэн өгчээ

Тооноор оруулж болохгүй улс төрчдийн хар жагсаалт!

Иргэн: Мөнгөгүй хүн хүнд зодуулбал зүгээр хохь нь л болдог хорвоо юм байна

Өнөө маргаашдаа ихэнх нутгаар сэрүүхэн байна

Нийслэлийн шилдэг сурагчид тодорлоо

“Гал тоглоом биш” гар зургийн уралдааны шилдгүүд тодорлоо

Маргааш цахилгаан хязгаарлах хуваарь

Нийслэлд Хүүхдийн баярыг 14 байршилд зохион байгуулж байна

Улаанбаатарт бороотой, 15 хэм дулаан

Янзага хүүхдийн зуслангийн 1, 2-р ангийн бүртгэл явагдаж байна

Э.Хүслэн 15 настайдаа улсын аварга боллоо

Хүүхдийн төлөө сангийн хөрөнгөөр хүүхдэд зориулсан бүтээн байгуулалт хийнэ

Хүүхдийн мөнгийг хүсэлт гаргасан хүүхэд бүрд олгоно

Тэтгэвэр тооцох цалингийн итгэлцүүрээр тэтгэврийн зөрүүг арилгана

ЗГ: Нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, асаргааны тэтгэмжийн хэмжээг нэмнэ

ЗГ: Төрийн албан хаагчдын цалин хөлсийг нэмэгдүүлнэ

"Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг иргэд сонсох хүсэлгүй байна"

126 гишүүнтэй болохыг эсэргүүцсэн ганц хүн нь Ц.Даваасүрэн байв

Манай улсад бага насны хүүхдийн хүчингийн гэмт хэрэг Энэтхэгээс 5 дахин их байна

Мөнгөн ус хууль бусаар хадгалсан иргэнийг шалгаж байна

БШУЯ өнөөдөр бүртгэлийн хугацаа нь дуусах тэтгэлгийн зарыг өнөөдөр зарлав

Монгол Улсын ирэх жилийн хөгжлийн төлөвлөгөөнд хувийн хэвшлээ дэмжих ганц ч үг алга гэж УИХ-ын дарга бухимдлаа илэрхийлэв

Ч.Номин: Соёлын салбарын ажилчдын цалинг долоодугаар сараас нэмнэ

Цагаан байрнаас “Хүчит шонхор” зах хүртэл авто зам тавьж байна

МАН: Төрийн алба хаагчдын хамгийн доод цалин 710 мянган төгрөг болно

Д.Бумдарь: Гишүүдийн тоог 126-аас бууруулж төслөөсөө ухарвал шинэчлэл утгаа алдана

Гэрээс нь 7.3 тэрбум төгрөг олдсон С.Батдөлд яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлжээ

Г.Ариунбуян: БНТУ-д үүрэг гүйцэтгэсэн нэг алба хаагчид 16.2 сая төгрөгийг олгоно

А.Бүрэнбаатар ХОМ-ээ мэдүүлэхдээ орон сууц, компани, гэр бүлийн орлогоо нуужээ

Б.Баярдаваа: Эдийн засгийн 2022 оны 4.8 хувийн өсөлт бол цэвэр бодлогын үр дүн

Баянзүрх дүүргийн 2-р хороо, Сансарын автобусны тохижилттой холбогдуулан ТҮЦ-үүдийг цэгцэллээ

Талийгаач "Хүүгийнхээ төрсөн өдөрт бэлдье" гээд гэрээсээ гарчээ

Эмч нар ирсний дараа Т.Их-Уул өндрөөс үсэрчээ

"Дүүгийн минь ходоод бөмбөг шиг л задарсан учраас бүхэлд нь авсан гэж эмч хэлсэн"

Хүчингийн хохирогч- 15 настай ээж

Туркийн асрамжийн газарт 25 кг болтлоо турсан монгол бүсгүй үхэлтэй тэмцэж байна

Зөнч Д.Мягмарбаяр: Коронавирус бол хүн төрөлхтөний үйлийн үр юм, хугацаатай учир замхарна

Оюутолгой компанийн ажилтан ажлын байрандаа нас баржээ

Яруу найрагч Д.Галсансүхийг хоёр хүний амь нас хохироосон гэж үзлээ

Талийгаач "И" хамгийн сүүлд ээж рүүгээ ярьжээ

Г.Ганжаргал агсны амиа алдсан гэх өрөөнөөс туршилт хийжээ

Сагсчин залуус маргалдаж нэгийгээ хутгалан хөнөөгөөд, өөрөө өндрөөс үсэрчээ

Х.Янжингаажид: Асуудлаа улс төртэй холбож, намайг явдал суудалтай болгож буй нь хөх инээд хүргэлээ

Өндрөөс унасан 13 настай охин гэмтлээ даалгүй нас баржээ

Энэ сард хүүхдийн мөнгө, тэтгэвэр, тэтгэмж олгох ХУВААРЬ

Ноцтой зам тээврийн ослын улмаас 11 хүний амь хохирлоо

11 настай хүү үеэлээ мэс ашиглан хөнөөсөн гэх хэрэг “задарчээ”

Эмнэлэгт оношоо сонсон улмаар сэтгэлээр унаж амиа хорложээ

Охины 2 гар улайж, хавдсан нь багшийн цохилтоос үүссэн үү?

Хүү нь Асрамжийн газарт хүчирхийлэлд өртсөнийг гэрийнхэнд нь гурван сарын дараа хэлжээ

Сураггүй алга болсон охиныг найзынх нь ахын гэрээс олжээ

​​Тэтгэвэр, тэтгэмж, хөнгөлөлт, тусламжийн хоёрдугаар сарын олголтын хуваарь

“Битгий хүүхэд зодоод бай гэж аавд нь хэлээрэй” гэж өнгөрсөн жил багш охины ээжид хэлж байжээ

"Хүүгийнхээ хаана, ямар байдалтай байгааг мэдэж, уулзмаар байна"

Булганы ЗД Б.Ариун-Эрдэнэ 13 эмэгтэйг хил давуулан худалдаалсан этгээдийг “дарга” болгож, төрийн албыг уландаа гишгэв

Вакцин тариулах хориотой тохиолдлуудыг Хятадын сайтад нийтэлжээ

Тэтгэвэр, тэтгэмж, хөнгөлөлт, тусламжийн хоёрдугаар сарын олголтын хуваарь